Sankt Gallen

Baldvin spyr áhugaverðar spurningar í commenti hérna að neðan: hvort að við værum jafn hrifin af Rómeó og júlíu ef við vissum ekki hver hefði skrifað það.

Hann vill að við leggjum til hliðar þekkingu okkar á Shakespeare og skoðum bara verkið í sjálfu sér

Þetta er góður punktur...

Ég mun svara honum ítarlega innan skamms á www.mittleikhus.blogspot.com

En hitt vil ég segja hér...

Að það sem gerir það að verkum að það er gott að vita eftir hvern verkið er, er það að maður getur staðsett verkið innan höfundarsafnsins, og þar með fær verkið sinn stað. Það er, maður getur borið verkið saman við önnur verk höfundar og þannig komist dýpra inn í það, skoðað það útfrá fleiri vinklum, en annars væri hægt.

Til dæmis er áhugavert að skoða nálgun Shakespeare að ástinni í Rómeó og júlíu annars vegar, þar sem eina útgönguleiðin er dauði, og jónsmessunæturdraumi hinsvegar, þar sem þau koma út úr skóginum í lok verksins og lifa hamingjusöm alla tíð eftir það. Hvað veldur mismunaid nálgun milli verkanna?

En þessi verk (sem bæði eru skrifaðu í kringum 1596) eiga það sameiginlegt að nota mun á nótt og degi (draumi og veruleika) sem bakgrunn verkanna. Shakespeare er hér mjög upptekinn af andstæðum (sem hann er reyndar alla tíð en hér er er það sérlega áþreyfanlegt þar sem hann notar mjög skýrar andstæður nótt vs dag, hatur vs ást, draumar vs veruleiki, húmor vs tragík) og því fær ímyndunaraflið hér lausan tauminn.

Það er heldur ekki tilviljun að þetta eru báðar fantasíur. Seinna koma svo söguharmleikirnir sem eru mikið mun jarðbundnari, en leikvöllur hinar mótsagnakenndu ástar eru fantasíur.

Það getur því komið sér vel, aukið mjög á skilning og mögulegan lestur að þekkja höfund og geta borið saman höfundarverkið.

Það þarf svo ekki að þýða að allt sem viðkomandi setur á blað sé helber snilld, ekki heldur hjá Shakespeare. Og auðvitað er það pínku hættulegt að hefja hann upp til skýjanna, en á hinn bóginn skora ég á hvern þann sem er að vinna að Shakespeare að komast hjá því að vera frá sér numinn af dýptinni sem hann býr yfir.

Það er nefnilega líka í lagi stundum að vera kjaftstopp!

Þorleifur

Góðan daginn

Þetta eru ótrúlegir tímar. Ég er að leikstýra stærsta verki sem ég hef fengist við hingað til og það gengur eins og í sögu.

Það er einhvernveginn svo mikil alvara í hlutunum án þess að fólk sé að taka sig alvarlega. Einhverskonar þrunginn léttleiki yfir öllu.

ég held persónulega að þetta séu áhrif frá Shakespeare sem smitist til okkar hinna sem erum að vinna að verkinu hans.

Eins og þýski rithöfundurinn Daniel Kehlmann sagði um Shakespeare.

"Það er ekki auðvelt að vera rithöfundur í heimi sem hefur framleitt mann eins og Shakespeare. en samt er það þó þannig að dvergurinn sér heiminn betur ef hann stendur á öxlum risa"

Þetta á við mig þessa dagana þegar ég er a leggja fyrstu drögin að Eilífri Óhamingu.

Ég er að reyna að horfa yfir völlinn. Skoða hvaða takmörk eru hugarfluginu sett þegar um sviðið er að ræða.

Sarah Kane sýndi svo ekki um villst að formið er verkfæri, ekki stjórntæki enda fylgdi hún í fótspor Shakespeares, en reyndi ekki að ganga þvert á hann.

Shakespeare skildi margbreytileika manneskjurnnar og miðlaði því í verkum sínum. Þau eru aldrei um eitthvað eitt, þau eru alltaf um margt. Rómeó og júlía er ekki bara um ást. Þetta er verk sem inniheldur svo stóran heim.

Þarna takast á englar og djöflar innra með okkur, mercútíó sem er eins og brennandi stjarna sem ekkert fær stöðvað frá því að brenna út. Frú Kapúlet sem neyðir dóttur sína í gegnum sama hryllinginn og hún sjálf þurfti að lifa við (Saudi Arabía) en stendur svo með manninum sínum þegar hann beytir ofbeldi til þess að ná sínu fram, Herra Kapulet sem er allra manna vitlausastur og léttastur - þangað til dóttirin stendur í veginum - þá fer hnefinn á loft.

Rómeó sem er ástfanginn af sjálfum sér fremur en nokkru öðru, Júlíu (í liði með Antígónu sem kvenkyns anarkisti en þegar þau mætast og verða ástfanginn - á algerlega fölskum forsendum - þá er það engu að síður satt. Allt leikur að andstæðum

Að vera eða ekki vera. Að leika eða ekki leika. Að elska eða ekki elska. Þetta eru ekki spurningar um annað hvort eða, hann skrifað persónur sem innbyrgja andstæðurnar og sýna þær á leiksviðinu. Og í því felst snilld Shakespeares, og mikilvægi leikhússins. Því að leikhúsið er sá staður einn þar sem samþykkt ríkir um að lygin sé veruleiki. Og þess vegna kann hin mennska lygi, það er hvernig við erum samansett úr mörgum andstæðum brotum, birst okkur á sviðinu
sem heild.

Og ef ekkert annað, þá er það það sem Shakespeare kennir okkur, að í okkur búa þessar andstæður og það eru þær sem gera mannskepnuna jafn stórkostlega og raun ber vitni.

Bestu kv.

Þorleifur